Plan zwiedzania Florencji na pół dnia: Spacer po placach władzy
Spędzasz wakacje w Toskanii i chcesz poświęcić pół dnia na wizytę we Florencji? A może jesteś tu tylko przejazdem i nie chcesz przegapić najważniejszych zabytków?
Oto propozycja zwiedzania Florencji w pół dnia, która pozwoli Ci odkryć kluczowe miejsca i poznać najważniejsze wydarzenia z historii miasta – wszystko to w zaledwie kilka godzin!
Zabiorę Cię w podróż po najważniejszych placach władzy Florencji i opowiem Ci historię tego wyjątkowego miasta! Odkryjmy razem Florencję w pół dnia!
Półdniowe zwiedzanie Florencji: najważniejsze zabytki – historia władzy
Piazza della Repubblica
To właśnie tutaj rozpoczęła się historia Florencji, na placu zwanym dziś Piazza della Repubblica. W czasach starożytnych znajdowało się tu Forum, czyli centrum życia publicznego w rzymskim mieście.
Florencja została założona jako rzymska kolonia w 59 r. p.n.e. dla weteranów armii rzymskiej. Jej położenie miało znaczenie strategiczne. Nowa osada była ściśle związana z działkami ziemi przyznawanymi osadnikom w dolinie Arno. Pozwalało to Rzymianom na dokładną kontrolę terytorium, które wcześniej było pod wpływem Etrusków.
To miejsce to nie tylko geograficzne, ale i historyczne centrum Florencji – od militarnego obozu, przez średniowieczne centrum handlu, aż po dzisiejsze tętniące życiem serce miasta.
Założenie Florencji
W starożytnym Rzymie zakładanie nowego miasta było rytuałem religijnym zwanym inauguratio. Uroczystość prowadził kapłan. Rozpoczynała się modlitwą i odczytywaniem znaków.
Kulminacyjnym momentem ceremonii było legum dictionem, czyli uroczyste wezwanie bogów, aby ci pobłogosławili nową osadę. Rytuały te miały zapewnić boską opiekę nad miastem – a tym samym łaskawość natury i przetrwanie wspólnoty.
W czasie inauguratio kapłan wyznaczał bieg dwóch głównych ulic, które biegły zgodnie z kierunkami kardynalnymi:
- cardo maximus – w osi północ-południe,
- decumanus maximus – w osi wschód-zachód.
Na skrzyżowaniu tych ulic powstawało forum, obok którego budowano najważniejszą świątynię – poświęconą Jowiszowi Kapitolińskiemu.
Florencja rzymska
Ślady tego rzymskiego układu urbanistycznego nadal widoczne są na Piazza della Repubblica:
- Via Roma i Via Calimala odpowiadają cardo maximus,
- Via degli Strozzi i Via degli Speziali to dawna decumanus maximus.
Dzisiejszy plac znajdował się więc w samym centrum życia religijnego i społecznego Florencji. Po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego forum przekształcono w plac targowy. Obecny wygląd placu to efekt XIX-wiecznej przebudowy, gdy Florencja stała się stolicą Królestwa Włoch.
Piazza Duomo
Kilka kroków od Piazza della Repubblica znajduje się Piazza Duomo z katedrą Santa Maria del Fiore, dzwonnicą i Baptysterium św. Jana. To od zawsze centrum religijne Florencji, ale w średniowieczu było też miejscem o znaczeniu politycznym.
Po upadku Rzymu nastały czasy niepewności. W średniowieczu wykształciły się dwa nowe ośrodki władzy: papieski i cesarski. Od XIII wieku do głosu zaczęły dochodzić samorządy miejskie, które próbowały uzyskać autonomię zarówno wobec cesarza, jak i papieża.
We Florencji władzę sprawowali przedstawiciele cechów rzemieślniczych, wybierani na krótkie kadencje, jako priorzy.
Ale jak uprawomocnić władzę rady miejskiej, w epoce, w której władza miała pochodzić od Boga? Papież, cesarz czy król byli namaszczeni przez samego Boga. Kto legitymizował władzę priorów?
Ta funkcja została powierzana patronom. W Wenecji był to Święty Marek, w Sienie Matka Boska a we Florencji Święty Jan Chrzciciel.
Baptysterium św. Jana
Z tego powodu Baptysterium stało się najważniejszym sanktuarium miasta. Dante nazywał je „moim pięknym Świętym Janem”, a miasto inwestowało ogromne środki w jego dekorację.
Na przestrzeni wieków kopułę pokryto mozaikami wyłożonymi złotem. Powstały trzy pary brązowych, złoconych drzwi i srebrny ołtarz poświęcony świętemu Janowi.
Wyrazem potęgi Florencji było Święto św. Jana obchodzone 24 czerwca. W ten świąteczny dzień, uroczystości kończyła procesja przedstawicieli podległych Florencji miast, niosących dary do baptysterium, które składano na srebrnym ołtarzu – symbolu potęgi i władzy miasta, wspieranej i uświęconej przez patrona.
Katedra Santa Maria del Fiore
Katedra, stojąca naprzeciwko baptysterium, której budowę rozpoczęto w 1296 roku, miała świadczyć o bogactwie Florencji.
Jednak to baptysterium zawsze było symbolem niezależnej władzy miejskiej. Wnętrze katedry pozostało do dziś dość surowe. Podczas krótkiego spaceru po Florencji nie warto tracić czasu w kolejce do wejścia.
Warto zaplanować wizytę w jej wnętrzu tylko wtedy, gdy masz co najmniej pół dnia, by zwiedzić cały kompleks katedry:
- baptysterium,
- strefę archeologiczną wewnątrz katedry z pozostałościami kościoła Świętej Reparaty,
- oraz Muzeum Katedralne (Museo dell’Opera del Duomo).
Piazza della Signoria – centrum politycznej potęgi Florencji
Via dei Calzaiuoli, jedna z głównych ulic historycznego centrum Florencji, łączy Piazza Duomo z Piazza della Signoria – politycznym sercem miasta. Na Piazza della Signoria możecie podziwiać Palazzo Vecchio, do dziś ratusz Florencji, a w średniowieczu siedzibę republikańskiego rządu miasta-państwa. Budowę pałacu rozpoczęto w 1299 roku według projektu Arnolfa di Cambio.
W XVI wieku Cosma I Medyceusz przekształcił Palazzo dei Priori w swoją pierwszą rezydencję książęcą. W 1350 roku rząd republikański zdecydował się na budowę naprzeciwko pałacu loggii, służącej do zgromadzeń i ceremonii publicznych. Tak powstała Loggia della Signoria, dziś znana jako Loggia dei Lanzi (1378–1382).
Plac uformowany przez te dwa budynki stał się centrum władzy i miejscem najważniejszych ceremonii. To tutaj codziennie toczyły się polityczne spory między zwolennikami republiki a zwolennikami rodu Medyceuszy, którzy od XV wieku próbowali zdominować florencką scenę polityczną.
Donatello: Judyta i Holofernes – symbol republiki
Pierwszym symbolem wolności republikańskiej umieszczonym przed Palazzo Vecchio, była rzeźba Donatella, Judyta i Holofernes.
Dzieło to powstało w latach 50-tych XV wieku na zlecenie Kosmy Starszego Medyceusza i początkowo znajdowało się w ogrodzie ich prywatnego pałacu (Palazzo Medici), gdzie służyło jako fontanna.
Rzeźba przedstawia Judyta, bohaterkę Starego Testamentu, która ocaliła swój lud, zabijając wodza wrogich wojsk, Holofernesa. Judyta udała się do obozu wroga, upoiła Holofernesa winem a, gdy zasnął, ścięła mu głowę.
W 1494 roku, podczas plądrowania pałacu Medyceuszy, gdy rodzina została wypędzona z miasta, Florentczycy przejęli rzeźbę i przenieśli ją przed Palazzo dei Signori.
W postaci Judyty widzieli symbol słabej, ale walecznej Republiki Florenckiej, przeciwstawiającej się potężnym Medyceuszom, Francji i papiestwu. Od tej chwili Judyta stała się pierwszą „republikańską” rzeźbą umieszczoną na tym symbolicznym placu.
Michelangelo: Dawid – idealny obywatel-republikanin
W 1501 roku Opera del Duomo zleciła młodemu Michałowi Aniołowi ukończenie pracy nad wielkim blokiem marmuru, który miał przedstawiać postać Dawida – króla Izraela, autora Psalmów, który jako młody chłopak pokonał Goliata.
Podobnie jak Judyta, Dawid stał się symbolem słabszego zwyciężającego przeciwko potężnemu przeciwnikowi.
Rzeźba Michała Anioła – wybitne dzieło renesansu – została ustawiona w 1504 roku przed Palazzo Vecchio i miała jeszcze silniej wyrażać niezłomnego ducha republiki.
Florentczycy widzieli w Dawidzie ideał obywatela-republikanina – młodego, silnego, mądrego i odważnego – który potrafi stawić czoła każdemu zagrożeniu.
Piazzale degli Uffizi
Piazzale degli Uffizi prowadzi cię w stronę rzeki Arno i w stronę Ponte Vecchio.
Ponte Vecchio
Podczas twojej półdniowej wizyty we Florencji nie możesz pominąć mostu złotników, czyli Ponte Vecchio. Był to jedyny most we Florencji, który przetrwał zniszczenia dokonane przez nazistów w 1944 roku. Został zbudowany w XIV wieku jako most targowy.
Początkowo na moście mieściły się sklepy mięsne. Ulokowanie targu mięsnego nad rzeką było w średniowieczu bardzo istotne z punktu widzenia higieny. Mięso mogło łatwo stać się źródłem zakażenia, a rzeka umożliwiała szybkie usuwanie odpadów, które po prostu trafiały do wody.
Los mostu zaczął się zmieniać za panowania rodu Medyceuszy. Książęta najpierw zbudowali korytarz, który połączył Uffizi z Palazzo Pitti, ich wspaniałą prywatną rezydencją.
Następnie przenieśli sklepy rzeźników na Piazza del Mercato, dzisiejszy Piazza della Repubblica, a na Ponte Vecchio zaprosili złotników.
Piazza Pitti
Podążając wzdłuż Korytarza Vasariego, można przejść przez rzekę Arno. Najpierw po lewej stronie za mostem znajdziesz Kościół Santa Felicita, antyczne miejsce kultu sięgające IV wieku.
Wewnątrz możesz podziwiać wspaniałą Kaplicę Capponich (pierwsza po prawej stronie, zaraz przy wejściu), z obrazem Złożenie do grobu autorstwa Pontorma. Jest to dzieło późnego Renesansu, które do dziś znajduje się w miejscu, dla którego zostało namalowane.
Idąc dalej prosto via Guicciardini, dojdziesz do Palazzo Pitti – imponującej prywatnej rezydencji wielkich książąt rodu Medyceuszy.
Eleonora di Toledo, żona Kosmy I Medyceusza, nabyła pałac wraz z ogrodami w 1549 roku. Od tego momentu Palazzo Pitti stało się charakterystyczną rezydencją wielkich książąt Toskanii i wzorem dla podmiejskich pałaców europejskich monarchów.
Pałac był wielokrotnie rozbudowywany, a ogród przekształcono w ogród reprezentacyjny i miejsce rekreacji dla dworu Medyceuszy.
W latach, gdy Florencja była stolicą Królestwa Włoch, Palazzo Pitti pełnił funkcję Pałacu Królewskiego i rezydencji Króla Wiktora Emanuela II. Na tym kończy się nasz półdniowy spacer po Florencji – odkrywając historię miasta przez place władzy.
